یاسمین سپاهی سرجو؛ سید محسن موسوی نیک؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی
چکیده
درختچه دیه‌دار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچه‌ای چند ساله شاداب با ساقه‌های منشعب و شاخه‌های گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح می‌باشد. در این تحقیق گیاه دیه‌دار در رویشگاه‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، ...
بیشتر
درختچه دیه‌دار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچه‌ای چند ساله شاداب با ساقه‌های منشعب و شاخه‌های گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح می‌باشد. در این تحقیق گیاه دیه‌دار در رویشگاه‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، خاکی و فیتوشیمیایی بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آشیانه‌ای و آزمون حداقل اختلافات معنی‌دار دانکن در سطح 5% به‌صورت کاملاً تصادفی با سه تکرار و شامل شهرستان‌های: 1- نیکشهر بخش هیچان (روستاهای کلات، حصارک و هشتیک)، 2- شهرستان راسک (روستاهای فیروزآباد، جنگل و پارود) و 3- شهرستان سرباز (روستاهای حیط، کیشکور و پیردان) با استفاده از پیمایش صحرایی اجرا گردید. نتایج نشان داد بین تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری بین شهرستان‌ها و مناطق وجود دارد. در این پژوهش صفات مورفولوژی در شهرستان نیکشهر بیشترین میزان را داشتند و کمترین ارتفاع و تعداد شاخه مربوط به شهرستان سرباز بود که نشان می‌دهد با افزایش ارتفاع از سطح دریا رشد رویشی این درختچه کم می‌شود. خاک مورد بررسی مناطق شهرستان نیکشهر از نظر عناصر شاخص مانند فسفر و پتاسیم نسبت به سایر مناطق وضعیت مطلوب‌تری نشان داد. بیشترین میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید در فصل بهار، پرولین و فلاونوئید در فصل تابستان و آنتوسیانین در شهرهای مختلف به‌صورت متغیر مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیل a، b در شهرستان سرباز و کاروتنوئید و آنتوسیانین در شهرستان راسک اندازه‌گیری شد. ترکیب‌های شیرابه نشان داد که بیشترین مقدار و تعداد مواد مؤثره در فصل تابستان در این گیاه وجود دارد.
